Οι λογισμοί καθορίζουν την ζωή μας υποστηρίζει πολύ σοφά ο Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσα, στο ομώνυμο βιβλίο του.
Οι λογισμοί, είτε αρνητικοί, είτε θετικοί, είναι αυτός ο μηχανισμός της ανθρώπινης σκέψης. Η σκέψη είναι μία μηχανιστική λειτουργία του εγκεφάλου, είναι δλδ μια κίνηση ή δράση. Όταν ο εγκέφαλος βρίσκεται σε κίνηση (σκέφτεται), τότε ονομάζεται νους ή διανόηση. Για να λειτουργήσει αυτή η κίνηση, δλδ η σκέψη, χρειάζεται το υλικό που είναι αποθηκευμένο στην μνήμη. Χωρίς το περιεχόμενο της μνήμης (αναμνήσεις, εμπειρίες, πεποιθήσεις κλπ), η σκέψη δεν μπορεί να λειτουργήσει. Όμως η μνήμη είναι πάντοτε το παρελθόν. Όταν σκέφτεσαι σημαίνει ότι ζεις στο παρελθόν. Ακόμα κι όταν σκέφτεσαι το μέλλον, πάλι στο παρελθόν βρίσκεσαι, διότι οι μελλοντικές σκέψεις είναι η προβολή του παρελθόντος στο μέλλον. Βλέπετε τι συμβαίνει; Οι πεποιθήσεις – που είναι μνήμη – οδηγούν την σκέψη από το νεκρό παρελθόν, στο ανύπαρκτο μέλλον. Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση, μία πλάνη, παιχνίδι του μυαλού. Διότι η πραγματικότητα δεν υπάρχει ούτε στο πριν, ούτε στο μετά αλλά στο αιώνιο Παρόν. Εκεί βρίσκεται ο Θεός και όλες οι εκπλήξεις! Καμία εμπειρία, κανένα γεγονός παρελθοντικό ή μελλοντικό δεν βιώθηκε πριν ή μετά, πάρα μόνο στο παρόν, στην στιγμή. Τώρα, αν θέλεις να απαλλαγείς από τους λογισμούς, τότε θα πρέπει όταν πιάνεις τον εαυτό σου να σκέφτεται, αμέσως να τον επαναφέρεις στην παρούσα στιγμή. Πρόσεξε όμως τι συμβαίνει. Για να είσαι στο παρόν θα πρέπει να βρίσκεσαι σε εγρήγορση, σε κατάσταση προσοχής (οι Πατέρες της Εκκλησίας την ονομάζουν “νήψη”). Οι περισσότεροι όμως κινούνται κ ζουν αφηρημένοι, κάνουν μηχανικές κινήσεις, καθώς ονειροπολούν μεταξύ του παρελθόντος κ του μέλλοντος. Ο πόνος της ανθρωπότητας οφείλεται ακριβώς σε αυτό, επειδή στήριξε τον πολιτισμό της στην σκέψη κ το παιδί της, την διανόηση.
Η κατάθλιψη είναι η αναπαραγωγή του παρελθόντος.
Το άγχος είναι η προσδοκία του μέλλοντος.
Η διπολική διαταραχή είναι ένας συνδυασμός και των δύο.
Άρα δλδ η ανθρώπινη σκέψη (λογισμοί) είναι κάτι κακό, κάτι διαβολικό;
Όχι απαραίτητα. Ο μηχανισμός της σκέψης εξυπηρετεί κάποιον σκοπό κ γι αυτό υπάρχει. Ο σκοπός της σκέψης είναι για πρακτικά ζητήματα (σκέφτομαι να πάω στην δουλειά, να μαγειρέψω, να μαζέψω χρήματα, να οργανωθώ κλπ). Όταν όμως αυτός ο μηχανισμός εισβάλλει σε εσωτερικά ζητήματα (αγάπη, προσφορά, χαρά, δημιουργία, κοινωνία με Θεό και ανθρώπους κλπ) τότε είναι που έρχεται ο πόνος, ο φόβος κ το χάος. Παρατήρησέ το με πολλή προσοχή κ θα το διαπιστώσεις.
Γιατί το κάνει αυτό ο εγκέφαλος μας; Αυτό είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο και όχι της παρούσης.
Το κλειδί λοιπόν, όπως προαναφέρθη, βρίσκεται στο αιώνιο παρόν. Αυτό είναι που αποφεύγει ο πονηρός μας νους. Διότι το παρόν δεν είναι μία αφηρημένη έννοια, δεν είναι μόνο πήγα βόλτα και είδα τ’αστέρια. Αν παρατηρήσουμε πολύ προσεκτικά, εξ όλης της ισχύος μας, θα δούμε ότι στην αίσθηση του μυστηριακού παρόντος υπάρχουν όλα… η προσευχή της καρδιάς, η ελευθερία από τον ψυχολογικό χρόνο, η απουσία του εγώ κ του μηχανισμού της σκέψης (δλδ των λογισμών) και αυτή η ίδια η παρουσία Εκείνου, του Αγαπημένου. Εκεί βρίσκεται η Αλήθεια που σε ελευθερώνει…