– Κείμενο: ερημίτης –
Θα μπορούσε να είναι τίτλος παραμυθιού μα δυστυχώς δεν είναι. Η φύση του ανθρώπου, αυτή η αποτυχημένη απόπειρα του να αγγίξει το απόλυτο, να εισέλθει μες στο Θείο, πιστεύω συνοψίζεται σε αυτές τις δύο και μόνο, κυρίαρχες καταστάσεις, που τελικώς τον τεμαχίζουνε μέσα στην αμαρτία.
Το γνωστό μας αυτό τετράποδο στη λαϊκή συνείδηση έχει καταγραφεί σαν ένα ζώο ακάθαρτο. Είναι παμφάγο, λαίμαργο, ξαπλώνει μες στη λάσπη, δεν σου προσφέρει δέρμα ή γάλα και τα παράγωγα του. Αδιαφορεί για όλα. Η αχαλίνωτη ηδονή επάνω του βρομάει.
Στη λαϊκή συνείδηση με αυτό παραλληλίζεται ο άνθρωπος όπου για το υψηλό ιδανικό ή για μια θετική του κίνηση δεν ήταν διατεθειμένος τελικώς να αποχωριστεί τον βούρκο τον δικό του.
Από την άλλη επέλεξα συμβολικά ένα φυτό βεβαίως λόγω του ονόματός του. Ο γνωστός σε όλους μας Νάρκισσος απ’ τη μυθολογία, ο αυτοαναφορικός εκείνος έφηβος που ερωτεύτηκε σφόδρα το είδωλό του στην επιφάνεια μίας λίμνης και η εμμονή του με αυτό που το μετέτρεψε σε κεντρική αναφορά ολόκληρου του κόσμου. Αυτή ήταν η κυρίαρχη ασχολία του μέχρι τον θάνατό του. Ο αυτοθαυμασμός τον έσυρε μέχρι τον θάνατό του.
Ο μύθος αναφέρει ότι εκεί, στις όχθες πρωτοφύτρωσε το εν λόγω βότανο που φέρει το όνομά του. Ένα βότανο όπου σε αντίθεση με το παράδειγμα του χοίρου παραπάνω, αυτό μοσχοβολάει έντονα και επιπρόσθετα εκλύει κι ένα έλαιο που χρησιμοποιείται ευρύτατα στην αρωματοποιΐα.
Λοιπόν, αμφότερα απ’ τη μεριά μου θεωρώ ότι στην αμαρτία αποτελούν το Α και το Ω.
Η γουρουνιά μου και ο ναρκισσισμός μου. Πέρα από τα προφανή, ακόμη και τα πιο σύνθετα αρνητικά πηγάζουν από εκεί. Από το πρώτο ή απ’ το δεύτερο, συχνά και από τα δύο μαζί.
Έτσι λοιπόν, η αμέλεια, η αναισθησία απέναντι σε ανθρώπους και σε πράγματα έχουν ως κίνητρο την αποφυγή απώλειας του βολέματος ή απλά της ηδονής μας. Η θέληση στο να επωφεληθείς έναντι του συνόλου.
Η επιδίωξη για πλούτο που μέσα μας μεταφράζεται σε άνετη ζωή, οι στόχοι οι μικρότεροι που βάζουμε στην κάθε ημέρα, ενδόμυχα δείχνουν επιθυμία σε ένα παράλληλο επίπεδο και πιο πολυδιάστατο, για μίμηση ανεμελιάς λασπώδους όπως αυτή εκφράζεται ιδανικά στην καθημερινότητα ενός μέσου γουρουνιού.
Από την άλλη, τα ψέματα που εκστομίζουμε, η κατάκριση, ακόμη και η όποια γκρίνια, ο θυμός, ανθίζουν μέσα μας υπερήφανα το άνθος του ναρκισσισμού. Η υπόνοια πως βρίσκεσαι πιο πάνω από τον άλλον, το μάζεμα επάνω μας όλης της προσοχής. Η αλλοίωση της πραγματικότητας πάντα προς όφελός μας.
Η λίστα δεν έχει τέλος. Η κάθε σου αστοχία τελικά -με εξαίρεση ακραίες περιστάσεις- πηγάζει από έναν συνδυασμό των δύο.
Συνήθως όταν επισημάνει κάποιος ένα δικό του πρόβλημα αυτό είναι ένα βήμα καίριο για την επίλυσή του. Όμως εδώ το πρόβλημα διαφέρει και είναι αρκετά ιδιότυπο καθώς τόσο απέναντι στον χοίρο όσο και απέναντι στον νάρκισσο είμαστε… άκρως ερωτευμένοι.
Για την ακρίβεια εδώ μιλάμε για μια σχέση απόλυτης λατρείας μα και μίσους. Θα αρκούσε απλά να απομάκρυνες τον χοίρο και δείχνοντας τέτοια αυταπάρνηση σε έναν είδους ήρωα αυτόματα για κάποιους να είχες αναδειχθεί. Αν μάλιστα απλούστατα ξερίζωνες και τον ναρκισσισμό τότε επιπρόσθετα θα είχες αγιοποιηθεί.
Η γουρουνιά μου και ο ναρκισσισμός μου. Δύο πράγματα που μας εμπνέουν, μας τρέφουνε, τα πολεμάμε με τον πνευματικό αγώνα, αλλά από την άλλη με έναν τρόπο αντιφατικό μας δίνουν νόημα στη ζωή. Στην πραγματικότητα δεν θέλουμε λοιπόν από αυτά να απαλλαγούμε.
Η νοοτροπία αυτή κυριαρχεί σε τόσο μεγάλο βάθος μέσα στον ψυχισμό ώστε έχει υιοθετηθεί ακόμη και στην λατρευτική ζωή μας. Συχνά χρησιμοποιείται ο Θεός ως ένας φορέας όπου στην καθημερινότητά μας θα αποφέρει κάποια ανταλλάγματα ως κέρδη ή εναλλακτικά εκδηλώνεται ως φαρισαϊσμός.
Τώρα συμπερασματικά, δεν υπάρχει κάποια εύκολη γιατρειά, άχρηστα χάσκουν τα βιβλία “αυτοβελτίωσης” απ’ την Αμερική, στο ράφι. Η πρόταση πάντα έρχεται δια μέσου της Ορθοδοξίας. Μία φυγή στην έρημο είναι η μόνη λύση, εκεί όπου αναπόφευκτα δεν υπάρχει κάποιος άλλος -πάρα μονάχα εσύ και ο Θεός- ώστε να συγκριθείς.
Και η νηστεία, η άσκηση, η προσευχή κάτω από αυτό το πρίσμα, αποκτάει μία άλλη, ευεργετική διάσταση και αξία.