Στο παρακάτω απόσπασμα ο χαρισματικός π. Σεραφείμ Ρόουζ από τις ΗΠΑ, (1934 – 1982) αναλύει σημείο προς σημείο τα υποσυνείδητα μηνύματα τα οποία τεχνηέντως μας επιβάλλονται στη σύγχρονη – μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, κυρίως- εποχή, με μια επίφαση επιστημονικότητας και αφορά τον χώρο του Διαστήματος και την εξέλιξη μας ως άνθρωποι εν γένει, όπως προβάλλονται δια μέσου της Τέχνης στο αντίστοιχο της είδος, τόσο στον Κινηματογράφο όσο και στη Λογοτεχνία.
Επιχειρεί να αφυπνίσει τον σύγχρονο Ορθόδοξο παρατηρητή, γιατί τελικά… “Η αλήθεια ΔΕΝ βρίσκεται εκεί έξω…”
“…Η τυπική ιστορία επιστηµονικής φαντασίας, πάντως, επρόκειτο να έρθει στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, από τον Ιούλιο Verne και τον H. G. Wells µέχρι τις µέρες µας. Από µια κατά ένα µεγάλο µέρος δεύτερης κατηγορίας µορφή λογοτεχνίας στα φτηνά λαϊκά αµερικανικά περιοδικά της δεκαετίας του 1930 και 1940, η επιστηµονική φαντασία ενηλικιώθηκε κι έγινε ένα αξιοσέβαστο διεθνές λογοτεχνικό είδος στις πρόσφατες δεκαετίες. Επιπροσθέτως, ένας αριθµός εξαιρετικά δηµοφιλών κινηµατογραφικών ταινιών έδειξε πόσο το πνεύµα της επιστηµονικής φαντασίας είχε γοητεύσει τη φαντασία του ευρέος κοινού. Τις φτηνότερες και εντυπωσιακότερες ταινίες επιστηµονικής φαντασίας της δεκαετίας του 1950 διαδέχτηκαν την τελευταία δεκαετία οι µοντέρνες ταινίες – πρότυπα σαν τις «2001: η Οδύσσεια του διαστήµατος», και «Στενές επαφές τρίτου τύπου», για να µην αναφέρουµε µια από τις πιο δηµοφιλείς και µακράς διαρκείας αµερικανικές τηλεοπτικές σειρές, το «Star Trek» (ταξίδι στ’ αστέρια).
Το πνεύµα της επιστηµονικής φαντασίας πηγάζει από µια υποστρωµατική φιλοσοφία ή ιδεολογία, η οποία πιο συχνά υπονοείται, παρά εκφράζεται, µε πολλές λέξεις, και την οποία ουσιαστικά ασπάζονται όλοι όσοι δηµιουργούν στο είδος της επιστηµονικής φαντασίας. Αυτή η φιλοσοφία µπορεί να συνοψιστεί σταακόλουθα κύρια σηµεία:
1. Η θρησκεία, µε την παραδοσιακή έννοια, είναι απούσα, ή αλλού παρουσιάζεται µ’ ένα πολύ περιστασιακό ή τεχνητό τρόπο. Το ίδιο το λογοτεχνικό είδος είναι φανερά προϊόν της «µεταχριστιανικής εποχής», (που είναι ήδη εµφανής στις ιστορίες του Poe και της Shelley). Ο κόσµος της επιστηµονικής φαντασίας είναι τελείως υλιστικός, παρ’ ότι συχνά έχει «µυστικιστικές» προεκτάσεις αποκρυφιστικού ή ανατολικού χαρακτήρα. Ο «Θεός», αν αναφέρεται καθόλου, είναι µια κενή και απρόσωπη δύναµη, όχι ένα προσωπικό ον (για παράδειγµα, η «∆ύναµη» στον «πόλεµο των άστρων», µια κοσµική ενέργεια που έχει την κακή, όπως επίσης και την καλή της πλευρά). Η αυξανόµενη ελκυστικότητα των θεµάτων επιστηµονικής φαντασίας στον σύγχρονο άνθρωπο είναι άµεση αντανάκλαση της απώλειας των παραδοσιακών θρησκευτικών αξιών.
2. Το κέντρο του σύµπαντος της επιστηµονικής φαντασίας (στη θέση του απόντος Θεού) είναι ο άνθρωπος – συνήθως όχι ο άνθρωπος όπως είναι τώρα, αλλά ο άνθρωπος όπως θα «γίνει» στο µέλλον, σε συµφωνία µε τη µοντέρνα µυθολογία της εξέλιξης. Παρ’ ότι οι ήρωες της επιστηµονικής φαντασίας είναι συνήθως αναγνωρίσιµοι άνθρωποι, το ενδιαφέρον της ιστορίας συχνά επικεντρώνεται στις επαφές τους µε διαφόρων ειδών «υπερανθρώπους» από «υψηλά εξελιγµένες» φυλές του µέλλοντος (ή καµµιά φορά του παρελθόντος), ή από µακρινούς γαλαξίες. Η ιδέα της πιθανότητας «υψηλά εξελιγµένης» νοήµονος ζωής σε άλλους πλανήτες, έχει γίνει τόσο πολύ µέρος της σύγχρονης νοοτροπίας, που ακόµα και σεβαστές επιστηµονικές (και ηµιεπιστηµονικές) θεωρίες την προϋποθέτουν ως κάτι αδιαµφισβήτητο. Έτσι, µια δηµοφιλής σειρά βιβλίων (Erich von Daeniken, «Άρµατα των θεών;» «Θεοί από το εξώτερο διάστηµα»), βρίσκει δήθεν ενδείξεις της παρουσίας «εξωγήινων» όντων ή «θεών» στην αρχαία ιστορία, οι οποίοι είναι υποθετικά υπεύθυνοι για την ξαφνική εµφάνιση της νοηµοσύνης στον άνθρωπο, η οποία είναι δύσκολο να εξηγηθεί µε τη συνηθισµένη εξελικτική θεωρία. Σοβαροί επιστήµονες στη Σοβιετική Ένωση εικάζουν ότι η καταστροφή των Σοδόµων και Γοµόρρων οφειλόταν σε πυρηνική έκρηξη, ότι «εξωγήινα» όντα επισκέφθηκαν τη γη αιώνες πριν, ότι ο Ιησούς Χριστός µπορεί να ήταν ένας «κοσµοναύτης», και ότι σήµερα «µπορεί να είµαστε στο κατώφλι µιας ‘’δεύτερης παρουσίας’’ νοηµόνων όντων από το εξώτερο διάστηµα».
Εξίσου σοβαροί επιστήµονες στη ∆ύση θεωρούν την ύπαρξη «εξωγήινης νοηµοσύνης» πολύ πιθανή, γι’ αυτό προσπαθούν επί δεκαοκτώ τουλάχιστον χρόνια να επιτύχουν επαφή µαζί τους µέσω ραδιοτηλεσκόπιων, και για την ώρα υπάρχουν τουλάχιστον έξι έρευνες που διεξάγονται από αστρονόµους σε όλο τον κόσµο για ραδιοσήµατα που να προέρχονται από νοήµονα όντα από το διάστηµα. Σύγχρονοι Προτεστάντες και Ρωµαιοκαθολικοί «θεολόγοι» – που έχουν συνηθίσει να φέρονται όπου φαίνεται να άγει η «επιστήµη» εικάζουν εκ περιτροπής στο νέο πεδίο της «εξωθεολογίας» (της «θεολογίας του εξώτερου διαστήµατος») σχετικά µε το ποιας φύσης µπορούν να είναι οι «εξωγήινες» φυλές. ∆ύσκολα µπορεί να αρνηθεί κανείς ότι ο µύθος πίσω από την επιστηµονική φαντασία ασκεί ισχυρή έλξη ακόµα κι ανάµεσα σε µορφωµένους ανθρώπους των ηµερών µας.
Τα µελλοντικά «εξελιγµένα» όντα στη φιλολογία επιστηµονικής φαντασίας θεωρούνται χωρίς εξαιρέσεις να έχουν ξεπεράσει τους περιορισµούς της σηµερινής ανθρωπότητας, ιδιαιτέρως τους περιορισµούς της «προσωπικότητας». Όπως ο «Θεός» της επιστηµονικής φαντασίας, ο άνθρωπος έχει επίσης γίνει παράξενα απρόσωπος. Στο «Τέλος της παιδικής ηλικίας» του Arthur C. Clark, η νέα φυλή των ανθρώπων έχει παρουσιαστικό παιδιών, αλλά αντιµετωπίζει κενό προσωπικότητας· Πρόκειται να οδηγηθούν σε ακόµα υψηλότερες «εξελικτικές» µεταµορφώσεις, στο δρόµο της απορρόφησής τους στον απρόσωπο «Υπέρ-νου». Γενικά η φιλολογία επιστηµονικής φαντασίας – σε άµεση αντίθεση µε τον Χριστιανισµό, αλλά ακριβώς σε συµφωνία µε κάποιες σχολές ανατολικής σκέψης – βλέπει την «εξελικτική πρόοδο» και την «πνευµατικότητα» µε όρους αυξανόµενης έλλειψης προσωπικότητας.
3. Ο µελλοντικός κόσµος και η ανθρωπότητα θεωρούνται από την επιστηµονική φαντασία µε όρους «προβολών» των σηµερινών επιστηµονικών ανακαλύψεων· στην πραγµατικότητα, πάντως, αυτές οι «προβολές» συµφωνούν αξιοσηµείωτα µε τον καθηµερινό αντικειµενικό κόσµο της αποκρυφιστικής και καταφανώς δαιµονικής εµπειρίας καθ’ όλη τη διάρκεια των αιώνων. Μεταξύ των χαρακτηριστικών των «υψηλά εξελιγµένων» πλασµάτων του µέλλοντος είναι: επικοινωνία µέσω νοητικής τηλεπάθειας, ικανότητα να πετούν, να υλοποιούν και να αποϋλοποιούν, να αλλάζουν την εµφάνιση των πραγµάτων ή να δηµιουργούν φανταστικές σκηνές και πλάσµατα µε «καθαρή σκέψη», να ταξιδεύουν σε ταχύτητες πολύ πιο πέρα από οποιαδήποτε σύγχρονη τεχνολογία, να καταλαµβάνουν τα σώµατα των γήινων· και να αναπτύσσουν µια «πνευµατική» φιλοσοφία η οποία είναι «πέρα από όλες τις θρησκείες» και επαγγέλεται µια κατάσταση όπου οι «ανεπτυγµένες διάνοιες» δεν θα εξαρτώνται πια από την ύλη. Όλα αυτά είναι οι δεδοµένες πρακτικές και ισχυρισµοί των µάγων και των δαιµόνων. Μια πρόσφατη ιστορία της επιστηµονικής φαντασίας σηµειώνει ότι «ένας επίµονος προσανατολισµός του οράµατος της επιστηµονικής φαντασίας είναι η επιθυµία να υπερβεί τη φυσική εµπειρία… µέσω της παρουσίασης χαρακτήρων και γεγονότων που παραβιάζουν τις συνθήκες χώρου και χρόνου όπως τις ξέρουµε». Το σενάριο του «Star Trek» και άλλων ιστοριών επιστηµονικής φαντασίας, µε τις φουτουριστικές «επιστηµονικές» µηχανές τους, σε µερικά σηµεία διαβάζονται σαν αποσπάσµατα από βίους αρχαίων Ορθοδόξων αγίων, στους οποίους περιγράφονται οι ενέργειες των µάγων σε µια εποχή όπου η µαγεία ήταν ακόµα σηµαντικό µέρος της ειδωλολατρικής ζωής. Η επιστηµονική φαντασία σε γενικές γραµµές δεν είναι συνήθως καθόλου επιστηµονική, ούτε και «φουτουριστική»· είναι µια οπισθοχώρηση στις «µυστικιστικές» πηγές της σύγχρονης επιστήµης – της επιστήµης πριν το ∆ιαφωτισµό του 17ου και 18ου αιώνα, που ήταν πολύ πιο κοντά στον αποκρυφισµό. Η ίδια ιστορία της επιστηµονικής φαντασίας παρατηρεί ότι «οι ρίζες της επιστηµονικής φαντασίας, όπως οι ρίζες της ίδιας της επιστήµης, βρίσκονται στη µαγεία και στη µυθολογία». Η σηµερινή έρευνα και τα πειράµατα στην «παραψυχολογία» µαρτυρούν επίσης µια µελλοντική σχέση «επιστήµης» και αποκρυφισµού – µια εξέλιξη µε την οποία η φιλολογία επιστηµονικής φαντασίας είναι ήδη σε πλήρη αρµονία”.
(Ιερομόναχος Seraphim Rose, από το βιβλίο “Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος”, εκδ. Εγρήγορση)
erimitic