– Κείμενο: Δημήτρης Αθωνίτης –
Ίσως, μια από τις προϋποθέσεις για να χτίσεις, αλλά και να διατηρήσεις (ίσως αυτή να είναι η πιο δύσκολη τελικά) μια στέρεη σχέση με το Θεό, να είναι η σχέση με το συνάνθρωπο και αδελφό σου. Το να προσπαθείς να διακρίνεις σε κάθε άνθρωπο, αυτό το πολύτιμο «κατ’ εικόνα», που τόσο απλόχερα έδωσε στον καθένα από εμάς ο Δημιουργός. Και αν είναι δύσκολο να το διακρίνεις, είναι ακόμη πιο δύσκολο να το σεβαστείς και να το τιμήσεις…….
Στις σχέσεις μας με τους άλλους, οι περισσότεροι από εμάς (καθώς υπάρχουν, ευτυχώς, και λίγες φωτεινές εξαιρέσεις) θέλουμε να υπάρχει πάντα μια αμοιβαιότητα, μια θα λέγαμε ανταπόδοση, Συμπεριφέρομαι καλά, άρα απαιτώ (αλήθεια, πόσο άσχημη λέξη…απαιτώ) να μου φέρονται ανάλογα, με ευγένεια, διακριτικότητα και καλοσύνη. Και όταν τα πράγματα εξελίσσονται όπως επιθυμώ, έχω την εντύπωση (αν και στην πραγματικότητα κοροϊδεύω τον εαυτό μου) πως πολλές φορές ασκώ και το καθήκον της αγάπης προς τον αδελφό και μάλιστα με «ιδιαίτερη επιτυχία». Ωστόσο, για μια ακόμη φορά, η πραγματικότητα έρχεται αμείλικτη να με διαψεύσει και να γκρεμίσει «εκ βάθρων» την μεγάλη ιδέα που έχω για τον εαυτό μου.
Ας μη γελιόμαστε. Δύσκολοι άνθρωποι και χαρακτήρες θα υπάρχουν πάντα στη ζωή μας, κοντά μας, δίπλα μας ίσως και κάτω από την ίδια στέγη. Θα έρχονται πάντα να μας αμφισβητήσουν, να μας κατακρίνουν, να μας προσβάλουν, να μας δυσκολέψουν και να αποδομήσουν την τόσο όμορφη εικόνα που έχουμε χτίσει γύρω από τον εαυτό μας. Θα έρχονται να μας αποδείξουν πως το απόθεμα της «Ιώβειας υπομονής», που τόσο πολύ παινευόμαστε για αυτό, είναι μάλλον ελάχιστο, αν όχι ανύπαρκτο και πως με την πρώτη ευκαιρία, όλα αυτά που τόσα χρόνια αγωνιζόμαστε να βάλουμε σε τάξη (πάθη, εγωισμός, φιλαυτία) έρχονται να βγουν ξανά στην επιφάνεια και να μας υπενθυμίσουν ότι κάθε φορά που βασιζόμαστε, αποκλειστικά και μόνο, στις δικές μας δυνάμεις μάλλον «μοχθούμε πραγματικά εις τον άνεμο».
Οι Πατέρες λένε πως οι άνθρωποι θα μας δίνουν πάντοτε το ερέθισμα. Η απάντηση σε αυτό και η στάση μας, είναι ωστόσο αποκλειστικά δική μας επιλογή και μόνο. Και αν οι αφηγήσεις στο Γεροντικό και στα Συναξάρια μας συνεπαίρνουν και μας ενθουσιάζουν, η εφαρμογή τους στη δική μας καθημερινή ζωή απαιτεί μεγάλους κόπους και θυσίες, ίσως και «αίμα» κατά μια έννοια.
Και αναρωτιέμαι….
Πως θα μπορέσω να διακρίνω το δικό τους «κατ΄ εικόνα» και κατ΄ επέκταση να το τιμήσω;
Ξάφνου, μια σκέψη μου περνά από το μυαλό. Και αν δεν είναι ο άλλος τελικά το πρόβλημα, αλλά εγώ; Μήπως η αντανάκλαση από το δικό μου «καταπληκτικό, φωτεινό και υπέρλαμπρο κατ’ εικόνα» είναι τόσο μεγάλη που αδυνατώ να δω αυτό του διπλανού μου και μήπως τελικά με τον τρόπο αυτό έχω αρχίσει να σπαταλώ αυτό το μοναδικό δώρο Του, κάνοντας το να «ξεφτίζει» μέρα με τη μέρα;
Τελικά, ίσως να μην υπάρχουν δικαιολογίες…
Ίσως να είναι η επίγνωση της πραγματικής αδυναμίας μου το να μπορέσω να δω τον άλλο ως «εικόνα Θεού». Όποιος και αν είναι, ότι και αν είναι αυτός.
Το ξέρω πως και την επόμενη φορά, με την πρώτη αφορμή, θα θυμώσω, θα οργισθώ και η υπομονή μου θα εξαντληθεί. Όταν καταλαγιάσουν όμως τα νεύρα και ο θυμός θα έρθουν ξανά στο νου μου τα λόγια Του «Ύπαγε πρώτον διαλλάγηθι τω αδελφώ σου, και τότε ελθών πρόσφερε το δώρόν σου». Αλλά και στην βραδινή προσευχή θα κάνω μια αμήχανη παύση στο «..ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν» (το οποίο παρόλο που το λέω από παιδί, μάλλον δεν έχω καταλάβει τίποτα ακόμη).
Ξέρω πως πρέπει να αγωνιστώ για να κρατήσω «ζωντανή» τη σχέση μου μαζί Του. Και αν σε αυτή τη σχέση υπάρχουν και σκαμπανεβάσματα (με δική μου υπαιτιότητα, φυσικά), ελπίζω πάντοτε στη δική Του αγάπη, κατανόηση και συγχώρεση. Γιατί όπως σοφά ανέφερε ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, «Κανείς δεν μπορεί να φτάσει στον Θεό, αν δεν περάσει πρώτα από τους ανθρώπους».