Μία σιωπηλή συνάντηση Θεομητορική
Αυτή τη χαρακτηριστική φράση χρησιμοποιεί ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης για να προσδιορίσει μεταξύ των δεκάδων άλλων αρετών της Αειπάρθενου, το μέτρο αυτό στον λόγο της όπου την διακατείχε σε όλον τον επίγειο βίο της.
Ο Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος Γουέαρ αναφέρει για τη σιωπή τόσο της Παναγίας, όσο και γενικότερα, μιας και η Μητέρα του Θεού άλλωστε αποτελεί υπόδειγμα ανθρώπου:
«Η σιωπή της Μαρίας είναι ασφαλώς ένα θέμα που αξίζει να διερευνηθεί. Διότι η σιωπή δεν είναι απλώς μια άρνηση, μια απουσία ήχου, μια παύση του λόγου. Η σιωπή είναι γόνιμη και δημιουργική, μια απ’ τις βαθύτερες πηγές του είναι μας, πρωταρχική, αντικειμενική πραγματικότητα, η οποία δεν μπορεί να αναχθεί ή να αντικατασταθεί από οτιδήποτε άλλο. Είπαν ότι «η σιωπή είναι θεμελιώδες δομικό υλικό του ανθρώπου» χωρίς τη διάσταση της σιωπής, δεν είμαστε γνήσια ανθρώπινοι».
“Καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ διετήρει πάντα τὰ ῥήματα ταῦτα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς” (Λουκ. 2,51) τονίζει ο Απόστολος Λουκάς, σημειώνοντας ότι η Θεοτόκος εναπόθετε στην καρδιά της το καθετί απ’ όσα δίδασκε ο Υιός της. Εύκολα οδηγείται στο συμπέρασμα κανείς, βάσει των παραπάνω, ότι η γόνιμη αυτή σιωπή της, από επιλογή, ήταν εμπλουτισμένη στο έπακρο με μία εσωτερική κατάσταση, που μάλλον είχε ανώτερα χαρακτηριστικα συγκριτικά ακόμη -θα τολμούσαμε να πούμε- κι από την ίδια τη νοερά προσευχή.
Ως πρώτη Ησυχάστρια με απόλυτη πνευματική τελείωση, την χαρακτηρίζει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Μας λέει:
«Ηνώθη με τον Θεόν δια της ιεράς ησυχίας. Επειδή μονάχη αυτή από όλους από τόσον μικρόν παιδίον υπέρ φύσιν ησύχασε και μοναχή αύτη τον Θεάνθρωπον Λόγον απειράνδρως εκυοφόρησεν».
Ίσως θα έπρεπε να σταθούμε λίγο και να συνειδητοποιήσουμε πως η σιωπή της Παναγίας και η σιωπή τώρα του ανθρώπου απέναντί της αποτελούν μες στους αιώνες κάτι σαν κώδικα επικοινωνίας, όπου εκείνη του τον έχει εμπνεύσει. Με άλλα λόγια είθισται να προφέρουμε απλώς το άγιο όνομά της, συχνά και με αναστεναγμό ή ούτε καν το όνομα, αλλά κοιτάζοντας απλά και μόνο την εικόνα της χωρίς να πούμε λέξη ή μ’ έναν ασπασμό σε αντίθεση με τους Αγίους μας, όπου εκεί συνήθως διατυπώνουμε ολόκληρη την πρόταση, καλώντας τους για να μεσιτεύσουν.
Η Παναγία που ελίσσεται αθόρυβα μέσα στα τέσσερα Ευαγγέλια και τελικά: «Το πέμπτο Ευαγγέλιο της Παναγίας είναι όλο λευκές σελίδες, είναι γραμμένο από θωπευτική σιωπή, από μελάνι παραμυθίας» σημειώνει ο π. Μωυσής ο αγιορείτης.
Η Παναγία που στον μοναδικό της καταγεγραμμένο λόγο σε σχέση με τον Χριστό, είναι όταν λέει στους υπηρέτες στον Γάμο της Κανά: «’Ο,τι αν λέγη υμίν ποιήσατε» (Ίω. 2,5) κι ένας της λόγος τελικά, μια παρακαταθήκη.
Ο γάμος που χρησιμοποιείται από τον Κύριο σε κάποιες παραβολές, η κοινωνία με τον άλλον άνθρωπο σε αυτόν, ο έρωτας αλλά και η ευθύνη. Στο βάθος ο Νυμφίος που έρχεται και ο πνευματικός αγώνας. Η τελετή του γάμου, η δέσμευση που περιέχει αρετή και που όλα περιέχονται μέσα σε “άλλη” ελευθερία και η γιορτή του γάμου. Εκείνη δηλαδή η στιγμή που σαν μία ασπρόμαυρη παλιά φωτογραφία απέμεινε, θνητούς ανθρώπους “πάγωσε” μέσα στην αδιάκοπη και ανελέητη αυτή ροή του χρόνου, να συζητούν και να γελούν, να αφήνουν πίσω μέριμνες, να αφήσουν πίσω έχθρες… μία αποχαιρετιστήρια εγκάρδια αληθινή γιορτή πριν να αποχωρήσουν… μα δίχως να το ξέρουν… μα κάνουν πως δεν το ξέρουν…
Και πριν να προσφέρει ο Κύριος γλυκό κρασί στη λαμπερή γιορτή, που προέκυψε απ’ το ύδωρ, πάλι στο παρασκήνιο αθέατη δρα η Παναγιά και «οἶνον οὐκ ἔχουσι» ψιθυριστά μεσίτευσε για εμάς προς τον Υιό. Η Παναγία που ανησυχεί διότι σε ετούτη τη γιορτή, μας έλειψε ο οίνος…
erimitic